Sperm gelişimi

Sperm gelişimi (spermatogenez) erkeğin testislerinde (erbezlerinde) gerçekleşirken, gelişim ergenliğe girerken ilk kez tamamlanır.

Sürecin tamamı yaklaşık 70 gün sürer. Karmaşık bir olay olduğundan, öncelikle düzenleyici hormonları ve erbezlerinin anatomisini anlamak önemlidir.

Erkek erbezleri iki farklı bölümden oluşur:

• Tübüler bölüm sperm kanallarını içerir. Bunların içi, sperm hücrelerini besleyen ve üreme hücreleri gelişimini koordine eden, bölünmeye etkin üreme hücrelerini ve sertoli hücrelerini içeren epitel hücreler ile kaplanmıştır.
• İnterstisyel bölüm, testosteron üreten Leydig hücrelerini içerir.

Sperm gelişimi bir dizi hormon tarafından kontrol edilir:

Ara beynin bir bölümü olan hipotalamus cinsel davranışı kontrol eder. Bu amaçla çok sayıda hormon salgılanır, bunların arasında Gonadotropin Salgılatıcı Hormon (GnRH) spermatogenez düzenlemesi için önemli olan LH ve FSH hormonlarının oluşumuna etki eder.
Luteinleştirici hormon (LH) hipofizde (pitüiter bezde) oluşur ve erkekte Leydig hücrelerindeki testosteron üretimini uyarır.

Folikül uyarıcı hormon (FSH) da hipofizde oluşur ve doğrudan epitel hücrelere etki eder. Bunun başka testosteron ve FSH spermatogenezi koordine eden destek hücrelerine etki eder.
Sperm hücresi gelişimi tamamladığında sperm kanalları üzerinden testisten erbezi üstüne taşınır.

Erbezi üstü kıvrımlı, yaklaşık 5 m uzunlukta olan ve spermleri iletilip, olgunlaşmayı gerçekleştiren tek bir tüpten oluşur. Bu süreç erbezi üstünde salgılanan belirli maddeler ve özdekler ile desteklenir.

Yaklaşık 2-10 gün süren erbezi üstüne geçiş sırasında spermler bağımsız hareket etme yetisini, aynı zamanda kadın yumurta hücresine bağlanma yetisini kazanır. Spermler ejekülasyona (boşalmaya) kadar erbezi üstünde kalır. Sonuç olarak spermaozoa var olur - olgunlaşmış, fonksiyonel sperm hücreleri.